Afscheid van Manenberg

Gisteren zag ik in de township Manenberg hoe Spanje van Duitsland won in de halve finale. Het was al donker toen ik bij de Manenberg Waterfont aan de Vijgekraal Road arriveerde. De buurt heeft daar een circustent neergezet waar alle bewoners gratis naar de wedstrijden van het WK kunnen kijken. Onderweg had ik Ashley zoals gewoonlijk bij het veldje voor het politiebureau afgehaald. Ashley wil altijd dat ik hem daar oppik.
“Maar ik heb een TomTom die me overal naartoe leidt. Wat is het adres?”
“Het politiebureau is gemakkelijker.”
Ik vermoed dat Ashley dat zegt, omdat hij dat veiliger voor me vindt. Net zoals B&B eigenaressen die zijn aangesloten bij Dreamcatcher er ook op stonden dat ik niet in mijn eentje naar hun B&B in de townships zou rijden.

De afgelopen maand bezocht ik de circustent in Manenberg al een aantal keren, maar nog nooit zag ik er een wedstrijd. “Wanneer kom je nou eens een wedstrijd kijken?”vroeg Allie elke keer als hij me zag. Allie is een van de vrijwilligers die de leiding heeft over de catering in de circustent. Daarnaast is hij ook advocaat. Allie heeft verstand van wetten en regels. Daarom helpt hij de buurtbewoners ook met het regelen van juridische zaken.
Na zijn huwelijk, een paar jaar geleden, kwam Allie in Manenberg wonen.  Zijn vrouw komt er vandaan. “Ik hoef hier nooit meer weg. Mijn hele schoonfamilie woont hier,” zei Allie, die kantoor houdt in de stad.

Manenberg heeft geen goede reputatie. De wijk wordt geassocieerd met drugsoverlast en bendeoorlogen. Toen ik de township voor de eerste keer bezocht in januari van dit jaar vertelde vrijwilligster Yasmine mij vol enthousiasme over het Proudly Manenberg project dat de buurt in 2005 was begonnen. De buurt was het geweld op straat zat en had daarom een eigen mongo (My own ngo) opgericht om de leefbaarheid in de wijk vergroten. Sommige bewoners hadden zich aangesloten bij een  buurtwacht om de buurt veiliger te houden, anderen hadden een team gevormd dat de straten schoon hield en weer anderen waren bezig met de Manenberg Waterfront, een miniversie van de echte Waterfront in de haven van Kaapstad.
Omdat de Waterfront een groot succes is en  inmiddels uitgegroeid tot de grootste toeristische attractie van de stad, hadden de bewoners van Manenberg bedacht dat het wel leuk zou zijn om ook een boulevard te hebben om toeristen te kunnen ontvangen.

Er moest duidelijk nog wat gebeuren op het braakliggende terrein, maar er stond al wel een houten gebouw dat was ingericht als toeristenbureau en activiteitencentrum. De bewoners vlochten er wanddecoraties en beschilderden oude CD’s tot onderzetters. “Die gaan we als souvenirs aan de toeristen verkopen,” zei Yasmine.

Toen ik vorige maand weer in Manenberg terug was, zag ik dat er niet veel was veranderd. Wel stond er nu een circustent.
Ashley en Wafiq waren ook aanwezig. De twee jonge vrijwilligers had ik een dag eerder tijdens een talentenjacht ontmoet. Ze vertelden me dat het de laatste tijd weer veiliger was op straat. Kinderen konden weer buitenspelen. Toen zij nog kinderen waren, was dat te gevaarlijk.

Ook het afgelopen weekend was ik in Manenberg. Ik had Ashley en zijn vriendinnetje Michelle opgehaald om naar een voetbalwedstrijd te gaan kijken. De wedstrijd zou gaan tussen de leden van twee rivaliserende bendes. Die waren door het WK voetbal ook al aan het verbroederen geslagen. In plaats van op elkaar te schieten, speelden ze nu voetbal met elkaar.
Toen we het voetbalveld op reden, zagen we alleen wat kinderen netbal spelen, maar geen voetballende gangsters. “Ze zijn vannacht weer begonnen met schieten” zei Wafiq die op ons stond te wachten. “En dan niet eens de echte gangsters, maar de kleintjes.”
Ik vroeg hem waar er was geschoten.
“Hier op dit voetbalveld,” zei Wafiq.

Met gemengde gevoelens was ik daarom weer naar Manenberg gereden om mijn belofte aan Allie na te komen. Maar eenmaal binnen was het onthaal als vanouds. De bewoners die me herkenden waren blij dat ik er weer was.
Tijdens de wedstrijd leefde het publiek erg mee. Beide ploegen werden luid aangemoedigd, al was de meerderheid voor Spanje.

Na de wedstrijd bleek dat Allie al naar huis was. Ashley vroeg daarom of ik Wafiq ook even thuis wilde afzetten.
In de auto vertelde Wafiq dat hij het afgelopen weekend getuige was geweest van een schietpartij. “Dat was niet leuk, zei hij.  “Ik was verstijfd van angst.”
Ik vroeg Wafiq waar er was geschoten.
“Hier bij mij in de straat,” zei Wafiq. Hij stapte uit en bedankte me voor de lift.

Op straat was er niemand te bekennen.
“Waar is iedereen?” vroeg ik aan Ashley. “Blijft iedereen binnen door die schietpartijen?”
“Wacht maar tot we de hoek om zijn,” antwoordde hij.
Even later reden we door een woonstraat die er net zo uitzag als de vorige straten, waar we doorheen waren gereden, maar hier liepen er wel veel mensen op straat.
“Dit is Storms River Road, de drukste staat van Manenberg, “ zei Ashley.
Ik vroeg hem waarom het zo druk was.
“Hier wonen de gangsters,” zei hij.

Ik ging wat langzamer rijden om niet tegen iemand op te botsen.
De jongens gingen niet meteen opzij. Daarom stuurde ik voorzichtig om ze heen.
Terwijl we passeerden keken een paar jongens naar binnen.

“Dat waren de Americans,” zei Ashley toen we aan het einde van de straat waren. “Dit is hun territorium.”
Ik zei niks.
Ashley legde uit dat je de Americans en de HL’s had. Dat betekende Hard Livings. Sommige jongens kende hij. Daar had hij vroeger bij op school gezeten.
Ik schakelde naar zijn drie en trapte het gaspedaal wat dieper in.

“Zie je wel dat ze ons niks deden,” zei Ashley, toen ik hem weer bij het politiebureau had afgezet. “Wij zijn geen Hard Livings hè. Bedankt voor de lift. En rij veilig naar huis!”