Shibobo!

Gisteren was de grote dag voor de African Brothers aangebroken. Na een lange voorbereiding mochten ze eindelijk voetballen op het FIFA Fan Fest midden in Kaapstad. Het toernooi zou eigenlijk afgelopen maandag al plaatsvinden, maar toen teisterden hevige slagregens het plein.
“Dit wordt een mooie dag,” zei Craig Hepburn, terwijl de spelers onder een stralende zon al lekker aan het pingelen waren.
Ook Anne van der Tuuk van Abang Africa was aanwezig met vijf teams van Bafana Kids. Naast The Green Lions uit Mitchell’s Plain, waren dat nog vier andere teams met een Nederlandse sponsor op hun shirt: Sawadee Reizen, de Doove Foundation (met een jongens- en een meisjesploeg) en René’s Dreamteam.
Ik vroeg aan Anne wie René was.
Anne vertelde dat René voluit René Splitthoff heette. Toen hij 50 werd had René tegen zijn verjaardagsgasten gezegd: “Laat mijn cadeau maar zitten, dan sponsoren we een voetbalteam.”

Wat voetbal voor veel kinderen hier betekent, heb ik de afgelopen dagen van dichtbij kunnen meemaken. Tijdens de wedstrijd verschillen ze niet zoveel van hun leeftijdgenoten op de Nederlandse voetbalvelden. Maar tijdens trainingen hebben ze veel meer discipline. Misschien wel omdat ze op zo’n jonge leeftijd al beseffen dat voetbal een kans is om vooruit te komen in het leven.

Vorige week ontmoette ik tijdens een voetbaltoernooi in Guguletu een jongerenwerker van Ajax Cape Town, de club waar Foppe de Haan trainer is. Hij heette Riyaad Khan en vertelde dat hij al drie jaar als een van de vier community workers werkte die de club in dienst heeft. Het hele jaar door bezochten hij en zijn collega’s scholen in de townships met een ontwikkelingsprogramma voor de jeugd. “Eet gezond, doe je huiswerk, gebruik geen drugs. Dat zijn de dingen die we de kinderen zoal leren,” zei Riyaad. “Eerst een half uurtje voorlichting in de klas, en daarna als beloning een voetbaltraining. Elke les nemen we ook een of meer spelers van Ajax Cape Town mee. Als ik de kinderen toespreek maakt dat geen indruk op ze, maar als er een voetballer voor de klas staat, zoals Lance Davids, die nu ook voor Bafana Bafana uitkomt, dan zullen ze dat hun leven niet meer vergeten.”

Voor hij naar Zuid-Afrika kwam werkte Riyad bij de Engelse club Charlton Athletic. “In Engeland hebben alle voetbalclubs zulke loyalty programms voor de lokale gemeenschap. De clubs bouwen daarmee een band voor het leven op met hun supporters. En het werkt. De stadions zitten vol. Supporters houden van hun club, omdat de club er voor hen is.”
Riyaad benadrukte dat loyalty programms niet bedoeld waren om nieuw talent te ontdekken. “Dat doen we  al binnen de club zelf. De loyalty programms zijn echt gericht op de gemeenschap. Wat kun je als club voor de mensen betekenen? In Engeland stelt elke club zich die vraag.”

Het initiatief om een dergelijk programma hier in Zuid-Afrika te beginnen kwam ook vanuit Engeland. The British High Commission had Charlton Athletic gevraagd om in hier hetzelfde te doen wat ze ook in thuis Engeland deden, vertelde Riyaad. Eerst was de club naar Johannesburg afgereisd, de stad waar Orlando Pirates en Kaiser Chiefs spelen, maar daar waren ze niet geïnteresseerd. “Die clubs hebben al van zichzelf een enorme aanhang.”
Ajax Cape Town was wèl geïnteresseerd. “Niet alleen omdat de club vrij nieuw is en nog een aanhang moet opbouwen, maar ook omdat de voorzitter onvoorwaardelijk in deze aanpak gelooft.”
Ook over de inbreng van Foppe de Haan, was Riyaad zeer te spreken. “Deze coach is enorm sociaal bewogen. Hij begrijpt precies wat de club wil bereiken en hij zorgt er altijd voor dat er spelers meegaan naar de scholen.”

Ik vertelde Riyaad dat de nieuwe Nederlandse landskampioen FC Twente ook een voorzitter heeft die het belang van dergelijke programma’s inziet. Aanvankelijk werd daar door sportjournalisten wat lacherig over gedaan. Maar nu Twente kampioen is geworden en de aanhang zich de laatste jaren enorm heeft uitgebreid, groeit de waardering.

“Onze kinderen zijn de toekomst,” zei Riyaad. “Van hen moeten we het hebben. Er zijn geen slechte kinderen. Ze zijn alleen snel verveeld. En dan gaan ze vervelende dingen doen. Je moet er gewoon voor zorgen dat ze wat te doen hebben”

Het toernooi op het FIFA Fan Fest werd gisteren gewonnen door Lucky Star, een van de teams van Bafana Kids. De spelers glommen van trots toen ze het veld afstapten. Een van hen beleefde zijn grootste triomf eerder op de dag. “Shibobo!” riepen twee jongetjes opgetogen toen ze hem een tegenstander de bal door de benen zagen spelen. Shibobo! Oftewel: Panna!